From: HO Lang
Subject: HAI CÔNG TRÌNH GHI DẤU NGƯỜI VIỆT GIÀU NHẤT
                      ĐÔNG-DƯƠNG VÀO CUỐI THẾ-KỶ 19.

 

..   Hai công trình ghi dấu của người Việt giàu nhất Đông Dương     Trong Tứ đại phú hộ ở miền Nam Việt Nam giàu nhất miền Nam Kỳ lục tỉnh và cả Đông Dương cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, đứng đầu là Huyện Sĩ. Gia sản kếch xù của ông còn để lại cho đời với hai công trình kiến trúc lớn là nhà thờ Huyện Sĩ và nhà thờ Chí Hòa !! Người ta ước tính tổng tài sản của ông gấp 7 lần số tiền bỏ ra xây dựng cung tiến hai nhà thờ này. Cháu ngoại ông chính là Hoàng hậu Nam Phương, chính thất của cựu hoàng Bảo Đại. Theo nhiều tài liệu của hồi môn của Hoàng hậu Nam Phương khi lấy vua Bảo Đại lên tới 20.000 lượng vàng.   Đứng đầu trong tứ đại phú hộ Việt Nam, Huyện Sĩ tên thật là Lê Phát Đạt (1841 – 1900) gia tộc ông giàu có nức tiếng, là người mộ đạo nên ông bỏ tiền túi và đất của mình xây dựng hai nhà thờ Chí Hòa, Huyện Sĩ.    Cả hai nhà thờ này đều được xây dựng kiên cố, xi măng cốt thép của phương Tây, số tiền Huyện Sĩ bỏ ra để xây dựng 2 nhà thờ này không ai biết chính xác nhưng nó chỉ cỡ bằng 1/7 gia sản của ông.    Bên cạnh được sử dụng là nơi sinh hoạt tôn giáo, nhà thờ Huyện Sĩ còn được nhiều người tham quan du lịch.  Nam Phương hoàng hậu – vợ vua Bảo Đại là cháu ngoại của Huyện Sĩ, khi xuất giá làm vợ Bảo Đại,  Nam Phương hoàng hậu nhận được của hồi môn lên tới 20.000 lượng vàng.  Nhà thờ Chí Hòa cũng được Huyện Sĩ bỏ tiền xây dựng  Không gian bên trong nhà thờ Chí Hòa  Cựu Hoàng Bảo Đâi và Nam Phương Hoàng Hậu cùng Nhạc Mẫu và hai con Người đời thường nói tuy là vua một nước nhưng tài sản của cựu hoàng Bảo Đại không thể so sánh với Huyện Sĩ.   Hai ngôi mộ tượng trưng của vợ chồng Huyện Sĩ trong nhà thờ Huyện Sĩ . (Sưu tầm trên internet)HAI